Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i Pism Ojców Apostolskich. Niniejszy Słownik stanowi encyklopedyczne dzieło bez precedensu. Zapełnia on bowiem poważną lukę w uprzystępnianiu polskim czytelnikom zdobyczy światowej egzegezy w zakresie dziesięciu ksiąg Nowego Testamentu (Dz, Hbr, Jk, 1-2 P, 1-2-3 J, Jud, Ap), które nie zostały omówione w poprzednich tomach serii.
Odpowiedzi Martuś19 odpowiedział(a) o 17:35 Witam! ja też się nad nią wysiedziałam aż w końcu wyszło :) :-} zielone chasło to: ekumenizm to na dole wyjaśnienie to: ruch którego celem jest doprowadzienie do współpracy wszystkich wyznań :-) 1. Ewangelie2. Kościół3. Luteranizm 4. Msza5. Prawosławie6. Duchowni 7. Chrześcijaństwo8. Katolicyzm 9. Kalwinizm Hasło ze środka to : Ekumenizm Główne hasło: Ruch którego celem jest doprowadzenie do współpracy wszystkich wyznań blocked odpowiedział(a) o 18:27 zielone chasło to: ekumenizm to na dole wyjaśnienie to: ruch którego celem jest doprowadzienie do współpracy wszystkich wyznań :-) naj pliz jest dobrze na 100% Kina1999 odpowiedział(a) o 14:38 jeżeli to krzyżówka to podam wszystko...:) kościół3. luteranizm4. msza5. prawosławie6. duchowni7. chrześcijaństwo8. katolicyzm9. kalwinizmrozwiązanie nosi tytuł" ruch, którego celem jest doprowadzenie do współpracy wszystkich wyznań" pandusia odpowiedział(a) o 17:29 Mam wszystkie odpowiedzi do tej krzyżówki :-DTo tak : ale jest jedna kratka za mało :-) Hasło zielone : EKUMENIZM Hasło na dole : RUCH KTÓREGO CELEM JEST DOPROWADZENIE DO WSPÓŁPRACY WSZYSTKICH WYZNAŃ To tyle :-DMyślę, że pomogłam !Liczę na naj ;-D @gusi@ odpowiedział(a) o 23:31 Witam wszystkich! Co do tej krzyzówki to tak 1)EWANGELIA 2)KOSCIÓŁ 3)LUTERANIZM 4) MSZA 5) PRAWOSŁAWIE 6) DUCHOWN I 7)CHRZEŚCIJAŃSTWO 8) KATOLICYZM 9) KALWINIZM Prosiłabym tylko o napisanie przez kogos tego hasła,bo ja mam zamazane i nie wiem w które pola wpisywac odpowiednie literki:( Z góry bardzo dziękuje. kaja1228 odpowiedział(a) o 11:03 ewangelia mateusza marka łukasza i jana blocked odpowiedział(a) o 15:24 jeśli chodzi o krzyżówkę to "ewangelie" na 100 % :) gurolcia wielkie dzięki miała bym pałkepozdro 1ewangelia2 kościół3 luteranizm4 msza5 prawosławie6 duchowni7 chrześcijaństwo8 katolicyzm9 kalwinizmHASŁO TO : ruch którego celem jset doprowadzenie do współpracy wszystkich ;)) komenda odpowiedział(a) o 16:37 Mam wszystkie odpowiedzi do tej krzyżówki :-DTo tak : ale jest jedna kratka za mało :-) zielone : EKUMENIZMHasło na dole : RUCH KTÓREGO CELEM JEST DOPROWADZENIE DO WSPÓŁPRACY WSZYSTKICH WYZNAŃTo tyle :-DMyślę, że pomogłam !Liczę na naj ;-D 1. Ewangelie2. Kościół3. Luteranizm4. Msza5. Prawosławie6. Duchowni7. Chrześcijaństwo8. Katolicyzm9. Kalwinizm Nie wiem !! wiem ze na pewno jedną z nich jest ks. wg św. Jana blocked odpowiedział(a) o 14:03 chodzi o Cw z historii ? XD Hasło zielone : EkumenizmHasło na dole : Ruch którego celem jest doprowadzenie do współpracy wszystkich wyznań Cocal odpowiedział(a) o 11:05 Sorry dodam jeszcze kilka PKT. nabożeństwo (na 4 litery) przedstawiciele byli krytykowani przez Lutra (na 8 liter) ,Prawosławni i Protestanci (na 12 liter) którego wierni uznają zwierzchnictwo papieża. ((na 10 liter) z wyznań protestańckich. (na 8 liter) robako odpowiedział(a) o 11:02 Ewangelia św Jana,Marka,Mateusza i Łukasza blocked odpowiedział(a) o 15:34 5= katolicyzm 2= msza 6= kalwinizm tez sie mecze z ta krzyzowka :) blocked odpowiedział(a) o 15:55 blocked odpowiedział(a) o 15:59 zielone hasło: ekumenizm na dole wyjaśnienie: ruch którego celem jest doprowadzenie do współpracy wszystkich wyznań :) ale "wyznanie utworzone przez lutra" i "katolicy, prawosławni ..." nie mam :( blocked odpowiedział(a) o 16:05 albo mam..... "wyznanie..." to luteranizm, a "katolicy..." to chrześcijanie, ale w 3 jest jedno okienko za dużo, a w 7 za mało :) TO TYLE KONIEC!!! :) Ewangelia Marka Łukasza Jana i Mateusza OskitO odpowiedział(a) o 20:14 Kubio odpowiedział(a) o 14:28 Ewangelie i jak ktoś chce może zobaczyć wszystkie odpowiedzi : - tu brakuje jednej UWAGA SPRAWDZONE I WSZYSTKO JEST NA 100 %. POWODZENIA NA LEKCJACH I PIĄTEK ŻYCZĘ Uważasz, że ktoś się myli? lub
Habakuk jest przykładem proroka, który wzywał naród z powrotem do Boga i ostrzegał przed zbliżającą się inwazją Babilończyków. przysłowia . przysłowia to Księga Mądrości, przykład jednej z 5 ksiąg poezji Hebrajskiej. Łukasz . przechodzimy teraz do Nowego Testamentu, gdzie widzimy posługę Jezusa Chrystusa.
Powstanie ksiąg Nowego Testamentu Chronologię powstania ksiąg Nowego Testamentu prezentuje poniższa tabela. Uwzględniono w niej daty przyjmowane przez większość biblistów. Tylko w przypadku wczesnych listów Pawłowych jest możliwa precyzyjniejsza datacja. Powstanie pozostałych pism jest określane z dokładnością rzędu dziesięciu lat. Listy św. Pawła Wczesne 1 Tes 2 Tes 51 51 lub lata 90. Wielkie Ga Flp 1 Kor 2 Kor Rz 54-57 56-57 57 57 58 Więzienne Flm Kol Ef 56-57 lub 61-63 61-63 lub 70-80 61-63 lub 90-100 Pasterskie Tt 1 Tm 2 Tm 65 lub 95-100 65 lub 95-100 66-67 lub 95-100 Ewangelie Mk Mt Łk J 65-75 lata lata lata 90. Listy katolickie 1 P Jk Jud 1-3 J 2 P 64 lub lata 62 lub lata lata lata 90. 80-90 lub po 100 roku Pozostałe pisma Dz Hbr Ap lata lata 60. lub lata 90. 1. Powstanie Ewangelii O procesie powstania Ewangelii mówi św. Łukasz w prologu do swojej Ewangelii (Łk 1,1-4). Wyróżnia on tam trzy etapy: (1) działalność samego Jezusa ‒ Jego słowa i czyny; (2) nauczanie apostołów i uczniów, najpierw w formie ustnej, później spisanej; (3) powstanie Ewangelii kanonicznych ‒ Marka, Mateusza, Łukasza i Jana. a) Dzieje Jezusa Początkiem formowania się Ewangelii jest sama działalność Jezusa, Jego słowa i czyny. Ewangelie są oparte na życiu historycznego Jezusa z Nazaretu. Jezus nie pozostawił po sobie niczego na piśmie, ale świadkami Jego działania i nauczania byli apostołowie, którzy po Zmartwychwstaniu zdali sobie sprawę ze zbawczego znaczenia życia ziemskiego Jezusa. b) Nauczanie apostołów i uczniów W pierwszych latach po zmartwychwstaniu nie było potrzeby, by zapisywać słowa Jezusa czy też gromadzić opowiadania o Jego życiu, gdyż żyli apostołowie, którzy stanowili gwarancję pamięci o słowach i czynach Jezusa Chrystusa. Na samym początku treścią ewangelii o Jezusie było wypełnienie się w Jego osobie proroctw Starego Testamentu, wydarzenia męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa oraz wezwanie do wiary i chrztu, czego przykładem może być wystąpienie Piotra w dzień zesłania Ducha Świętego (por. Dz 2,14-41). W powstających wciąż wspólnotach wyznawców Jezusa rodzą się nowe problemy i pytania (np. kwestia obowiązywania Prawa Mojżeszowego, formy modlitwy, przynależenia do Królestwa Bożego), na które apostołowie i uczniowie odpowiadali, przywołując słowa i sposób zachowania się Jezusa. Niejednokrotnie apostołowie w swojej katechezie wypowiadają słowa, których Jezusa dosłownie nie wypowiedział, lecz które odpowiadały Jego nauczaniu (zauważa się to w paralelnych, czyli analogicznych tekstach ewangelicznych, które relacjonują te same słowa Jezusa; por. np. słowa ustanowienia Eucharystii w Mt 26,26-29, Mk 14,22-24, Łk 22,19-20, 1 Kor 11,23-25). Powtarzanie tej samej ewangelii doprowadziło do wytworzenia się pewnych stałych, utartych sformułowań przekazywanego świadectwa o Jezusie. Z czasem pojawiają się uczniowie, którzy nie znali Jezusa z Nazaretu osobiście. Dla nich trzeba było ewangelię Jezusa i o Jezusie spisać, by wiedzieli, czego mają się trzymać w swoim nauczaniu. Było to konieczne również dlatego, że umierali apostołowie, naoczni świadkowie życia Jezusa. Tak powstają pierwsze zestawienia słów Jezusa i opowiadania o różnych wydarzeniach z Jego życia. Wśród tych pierwotnych tekstów zapisujących słowa Jezusa można wyróżnić: • logia ‒ luźne powiedzenia Jezusa, które początkowo były przekazywane w oderwaniu od pierwotnego kontekstu, w jakim zostały wypowiedziane przez Niego. W późniejszych Ewangeliach kanonicznych zauważa się, że te same powiedzenia Jezusa są umieszczane w różnych sytuacjach Jego życia (por. np. powiedzenie Jezusa o potrzebie stania się jak dziecko w Mk 10,15 z Mt 18,3); • apoftegmata ‒ krótkie opowiadania, których punktem kulminacyjnym było jakieś powiedzenie Jezusa (np. opowiadanie o łuskaniu kłosów w szabat w Mk 2,23-28, którego zwieńczeniem jest powiedzenie Jezusa o „ustanowieniu szabatu dla człowieka”, a nie odwrotnie); • przypowieści ‒ opowiadania, w których Jezus posługiwał się obrazowym opisem (porównaniem) w celu ukazania jakiejś prawdy o Królestwie Bożym (por. serię przypowieści w Mk 4). Gdy chodzi o opowiadania o Jezusie, to miały one nierzadko stereotypową budowę, co widać szczególnie w przypadku narracji o cudach uczynionych przez Jezusa. Konieczne jest również podkreślenie, że opowiadania ewangeliczne sięgały do historycznych zdarzeń z życia Jezusa nie tylko po to, by o nich informować, ale przede wszystkim, by wskazywać ich teologiczne znaczenie, przede wszystkim w perspektywie wydarzeń paschalnych. Do wymienionych wyżej przedewangelicznych źródeł pisanych nie mamy dzisiaj dostępu ‒ nie zachowały się one do naszych czasów, jakkolwiek nie brak prób ich rekonstrukcji ze strony biblistów. c) Ewangelie kanoniczne Ewangelie kanoniczne zostały napisane w latach 65-100 po Chrystusie. Najwcześniejszą jest najprawdopodobniej Ewangelia wg św. Marka, która powstała między 65 a 75 rokiem. Istniejąca wcześniej w formie spisanej przedewangeliczna tradycja została w niej usystematyzowana chronologicznie i teologicznie. Intencją Marka nie było napisanie biografii Jezusa, ale tekstu, który doprowadziłby czytelnika do uznania w Jezusie Mesjasza, Syna Bożego (por. Mk 1,1). Specyfika księgi przemawia za tym, że autor pisał ją dla chrześcijan nawróconych z pogaństwa, zaś tradycja umieszcza jej powstanie w Rzymie. Lata sześćdziesiąte I wieku upływały tamtejszej wspólnocie chrześcijańskiej w atmosferze lęku przed prześladowaniami, które zapewne miały miejsce. Ta sytuacja znajduje swoje odzwierciedlenie chociażby w mowie Jezusa w Mk 13 zapowiadającej przyszłe prześladowania chrześcijan. Wpływ na kształt Markowej Ewangelii miał bez wątpienia sam apostoł Piotr, który w wielu kwestiach musiał stanowić bezpośrednie źródło informacji (np. sposób, w jaki Piotr został zganiony przez Jezusa w Mk 10,33). W latach nieznany chrześcijanin napisał Ewangelię, którą znamy jako Ewangelię wg św. Mateusza. Autorstwo apostoła Mateusza, wzmiankowanego bezpośrednio w Mt 9,9 i 10,3, jest niekiedy kwestionowane. Jednakże świadectwo Papiasza, biskupa Hierapolis, pochodzące z ok. 125 roku, nie pozostawia co do tego wątpliwości. Stwierdza on, że „Mateusz zebrał logia spisane w języku aramejskim, a wszyscy tłumaczyli je tak dobrze, jak umieli”. Ewangelia powstała we wspólnocie chrześcijan pochodzenia żydowskiego żyjących w południowej Syrii (możliwe, że w Antiochii). Dwa główne tematy teologiczne tej Ewangelii: Jezus jako Chrystus (Mesjasz) oraz bliskie nadejście Królestwa Bożego zwiastowanego przez Jezusa, miały związek z sytuacją, w jakiej znajdowała się ta wspólnota. Z jednej strony była ona w konflikcie ze społecznością żydowską, której wykazywała, że Jezus z Nazaretu jest obiecanym Izraelowi mesjaszem z pokolenia Dawida, z drugiej zaś strony podejmowała ona działalność misyjną wobec pogan. Równocześnie sama wspólnota, stosunkowo dobrze sytuowana ekonomicznie, przeżywała wiele wewnętrznych problemów związanych np. z kwestią władzy w Kościele czy też sposobem korzystania z bogactw. Te zagadnienia znalazły oddźwięk w doborze słów Jezusa i sposobie ich ujęcia w relacji do przeżywanych przez wspólnotę trudności. Jeszcze inne cele przyświecały Ewangelii wg św. Łukasza, która powstała w latach. Miała ona stanowić pierwszą część dwutomowego dzieła Łukasza poświęconego początkom chrześcijaństwa (drugą są Dzieje Apostolskie; por. Dz 1,1-2). Łukasz był lekarzem pochodzącym z Antiochii Syryjskiej, współpracował ze św. Pawłem (por. Kol 4,14; Flm 24; 2 Tm 4,11), jakkolwiek nie był jego „nierozłącznym towarzyszem”, jak sugerował św. Ireneusz w dziele Adversus haereses z ok. 180 roku. Obraz Pawła w Dziejach Apostolskich jest wyidealizowany. Łukasz pomija w nich wiele trudności, na jakie napotykał Paweł w swojej działalności misyjnej, o których sam pisał w swoich listach. Wreszcie teologia Łukasza w Ewangelii i Dziejach Apostolskich odbiega od teologii św. Pawła. Zdaniem niektórych uczonych pewne elementy nauczania Pawła znane z Łukaszowych Dziejów Apostolskich nie do końca korespondują z poglądami Pawła głoszonymi w jego listach (np. wezwanie do posłuszeństwa Prawu; brak odniesienia do preegzystencji Jezusa; eschatologia, w której nie wspomina się bliskiego końca czasu). Trzeba jednak uwzględnić fakt, iż nauczanie Pawła zapisane przez Łukasza odpowiada teologii, jaką prezentuje Paweł we wczesnej fazie swojej działalności apostolskiej. Różnice te mogą zatem odzwierciedlać rozwój teologii Pawłowej, a nie niezgodności w poglądach między Pawłem i Łukaszem. Niezależnie od tej debaty naukowej panuje zgoda, że Łukasz pisał swoją Ewangelię do chrześcijan pochodzenia pogańskiego żyjących w Antiochii Syryjskiej. Pytanie, które musiało wciąż powracać w tej wspólnocie, dotyczyło tożsamości ich członków w relacji do Boga i Izraela. Łukasz w swojej Ewangelii, jak również w Dziejach Apostolskich, dowodzi, że Bóg okazał się być wierny obietnicom danym narodowi wybranemu. W te obietnice włączył też pogan, a także ludzi wykluczanych przez wspólnotę żydowską (biedacy, ludzie z marginesu społecznego, celnicy) oraz tych członków narodu wybranego, którzy uwierzyli w Jezusa. Oni stanowią odrodzony Izrael. Ostatnią z czterech Ewangelii jest Ewangelia wg św. Jana. Powstała ona prawdopodobnie w Azji Mniejszej, w pobliżu Efezu. Sam rozwój tradycji przed-Janowej trwał zapewne kilkadziesiąt lat, zasadnicza część Ewangelii Janowej została spisana ok. 90 roku, zaś ostateczna jej redakcja mogła nastąpić na początku II wieku po Chrystusie. Dziś większość uczonych stoi na stanowisku, że Czwarta Ewangelia zawiera wiele informacji pochodzących od Jana Apostoła, naocznego świadka życia i działalności Jezusa, jednakże obecna jej forma wskazuje na jej pochodzenie z kręgu uczniów św. Jana, którzy rozwinęli teologicznie i udramatyzowali narracyjnie przekaz pozostawiony przez „umiłowanego ucznia” Jezusa. Jan sam wyjaśnia cel napisania swojej Ewangelii: chce, by jej czytelnicy poznali, kim jest Jezus, a mianowicie, że jest On Chrystusem i Synem Bożym (por. J 20,30-31). Idąc tym tropem, można zakładać, że Ewangelia Jana odpowiada na potrzeby wspólnoty, dla której jest pisana. Do tej wspólnoty przynależą chrześcijanie zarówno pochodzenia żydowskiego, jak i pogańskiego. Ci pierwsi uważali Jezusa bardziej za człowieka niż za Boga, ci drudzy zaś, wywodzący się ze środowiska greckiego, mogli uważać Jezusa bardziej za Boga niż za człowieka. Ewangelia Janowa przynosi teologicznie wyważone, ale zarazem też najdojrzalsze w relacji do wcześniejszych Ewangelii, spojrzenie na Jezusa, ukazując, że obie natury Jezusa ‒ boska i ludzka ‒ umożliwiły Mu zbawienie świata. 2. Listy św. Pawła Spośród dwudziestu siedmiu ksiąg Nowego Testamentu dwadzieścia jeden stanowią listy. Szczególne znaczenie mają listy św. Pawła. Są one pismami okolicznościowymi, w których Apostoł odpowiada na problemy rodzące się w Kościołach powstałych w wyniku jego działalności ewangelizacyjnej. Równocześnie można w nich znaleźć wiele informacji osobistych. Listy Pawłowe są pierwszorzędnym źródłem poznania historii wczesnego chrześcijaństwa, gdyż znaczna ich część jest starsza od czterech Ewangelii i Dziejów Apostolskich. Tradycyjnie przypisywano św. Pawłowi trzynaście listów, które nosiły jego imię (czternastym byłby List do Hebrajczyków, jakkolwiek nie przywołuje on wprost osoby Pawła). Proponowano następującą ich datację: • początek lat pięćdziesiątych ‒ 1-2 Tes; • druga połowa lat pięćdziesiątych ‒ listy wielkie: Ga, 1-2 Kor, Rz; • wczesne lata sześćdziesiąte ‒ listy więzienne: Flp, Flm, Kol, Ef; • połowa lat sześćdziesiątych ‒ listy pasterskie: 1-2 Tm, Tt. Współczesna nauka do listów pochodzących od Pawła zalicza tylko siedem z wymienionych wyżej pism: 1 Tes, 1-2 Kor, Ga, Rz, Flp, Flm. Pozostałe są deutero-Pawłowe, czyli zostały napisane przez uczniów Pawła po jego śmierci. Za uznaniem Listu do Kolosan za po-Pawłowy przemawiają względy nie tylko literackie ( styl liturgiczno-hymniczny), ale też treściowe. Przede wszystkim zwraca się uwagę na różnicę w posługiwaniu się terminem „Kościół”: w niekwestionowanych listach Pawła słowo to odnosi się do konkretnego Kościoła lokalnego, natomiast w Liście do Kolosan „Kościół” oznacza społeczność powszechną, Ciało, którego Głową jest Chrystus (por. 1, 2,19; 3,15). O pochodzeniu po-Pawłowym Listu do Efezjan świadczy zależność tego pisma od Listu do Kolosan, chociażby w postrzeganiu Kościoła jako zjawiska uniwersalnego o kosmicznym zasięgu, w kwestii zmartwychwstania z Chrystusem, zasad życia rodzinnego i wielu innych. Ogromna większość uczonych uznaje listy pasterskie za pochodzące od uczniów św. Pawła. Argumentem przemawiającym za tym jest skierowanie ich do indywidualnych osób, a nie do Kościołów jak w przypadku adresatów innych listów Pawłowych. Decydujące w uznaniu listów pasterskich za po-Pawłowe jest ich zainteresowanie wyłanianiem się w Kościele urzędu biskupów i diakonów, co wykracza poza kontekst życia św. Pawła. W kwestii autorstwa Drugiego Listu do Tesaloniczan większość uczonych skłania się ku osobie Pawła, jakkolwiek kończące list stwierdzenie: „w każdym liście: tak piszę” (3,17), nie przystaje do tradycyjnego datowania listu jako jednego z pierwszych pism Pawłowych. Dochodzi do tego sprawa interpretacji postaci „niegodziwca” z 2,8 czy też mającej objawić się nieprawości (2,9-10) ‒ dla wielu ten język apokaliptyczny przemawiałby za powstaniem listu w latach dziewięćdziesiątych. 3. Pozostałe pisma Nowego Testamentu Listy pozostające poza zbiorem pism Pawłowych są nazywane „listami katolickimi”. Nazwa ta pojawiała się już ok. 300 roku, jakkolwiek określenie to było odnoszone do 1 J jeszcze przed 200 rokiem. Nazywając te listy „katolickimi”, chciano podkreślić, że ich adresatami nie były pojedyncze wspólnoty, jak było to w przypadku listów św. Pawła, lecz większe grupy chrześcijan lub nawet cały Kościół. Inna interpretacja zakłada, że termin „katolicki” wskazuje na „powszechne”, ogólne przyjęcie tych dzieł przez Kościół. Żadne z tych wyjaśnień nie jest do końca zadowalające: 1 P oraz 2-3 J są adresowane do konkretnych wspólnot; księgi te nie były powszechnie uznawane (dotyczy to Jk, 2 P, 2-3 J, Jud); 1 J nie ma cech listu. Gdy chodzi o imiona autorów, jest dyskusyjne, by zostały one napisane przez osoby, którym są przypisywane (z ewentualnym wyjątkiem 1 P). Przechodząc do datacji poszczególnych listów, tylko w przypadku Pierwszego Listu św. Piotra nieliczna grupa uczonych opowiada się za autorstwem Piotra, który według nich napisał go ok. 65 roku przy pomocy Sylwana, współpracownika Pawła (por. 1 P 5,12). Większość jednak uznaje za datę powstania lata osiemdziesiąte, kiedy to wspólnoty chrześcijańskie wymienione w tytule listu (1,1) doświadczają poważnych prześladowań ze strony władz rzymskich. W tym kontekście staje się zrozumiałe skierowane do nich przez autora wezwanie do wytrwałości i nieodpłacania prześladowcom takim samym postępowaniem (por. 2,21-24; 3,13-17; 4,12-14). Drugi List św. Piotra przedstawia się jako testament lub mowa pożegnalna apostoła Piotra, która została napisana krótko przed jego śmiercią (por. 1,14). W przypadku tego listu ma się do czynienia z pseudoepigrafem, czyli tekstem napisanym przez anonimowego chrześcijanina, który po śmierci Piotra sporządził w jego imieniu „testament”. Nic bowiem w liście nie odzwierciedla okoliczności, w których znajdował się Piotr, pisząc ten list. Cały dokument odnosi się do sytuacji zaistniałej po jego śmierci, co dotyczy szczególnie fragmentów z rozdz. 2 i 3 mówiących o fałszywych nauczycielach i prorokach. Dochodzi do tego wzmianka w 3,4 o odejściu już do Pana pokolenia pierwszych chrześcijan, co sugeruje powstanie listu około 80-90 roku po Chrystusie, a może nawet dopiero w początkach I wieku. Gdy chodzi o trzy Listy św. Jana, uczeni różnią się w kwestii czasu i miejsca ich powstania. Panuje raczej zgoda co do powstania ich w tej samej tradycji czy szkole, co Czwarta Ewangelia, jednakże nie wyszły one spod ręki samego Jana. Przyjmuje się, że powstały już po napisaniu Ewangelii Janowej, czyli datuje się je na ostatnią dekadę I wieku po Chrystusie. Początek Listu św. Jakuba (1,1) wskazuje na pochodzenie od Jakuba, „brata Pańskiego” (Ga 1,19), który poniósł śmierć męczeńską w Jerozolimie ok. 62 roku. Zwraca się jednak uwagę na wspaniały styl grecki listu, brak w liście nie tylko specyficznego chrześcijańskiego nauczania, ale też surowego legalizmu i rytualizmu, których należałoby się spodziewać po Jakubie, obdarzonym przez tradycję przydomkiem „Sprawiedliwego”. Zakłada się dzisiaj, że autor tego listu mógł wykorzystać wypowiedzi Jakuba (i także samego Jezusa, od którego pochodzi zdanie w 5,12), zainspirowany jego męczeńską śmiercią i chęcią zachowania jego nauki. Ta kładzie nacisk na konieczność praktycznego przeżywania swojej wiary w każdej sferze życia. Również List św. Judy wydaje się być pseudoepigrafem, czyli tekstem pochodzącym od anonimowego chrześcijanina, który swoje dzieło przypisał Judzie, bratu Jakuba. List jest późniejszego pochodzenia, za czym przemawia wiele przesłanek: w wierszu 17 listu mówi się o apostołach jako osobach przynależących do odległej przeszłości; doskonała greka, którą nie mogły posługiwać się osoby z kręgu krewnych Jezusa (a do takich należałoby zaliczyć Judę, por. Mk 6,3); kryzys wywołany przez fałszywych nauczycieli koresponduje z sytuacją, jaka pojawiała się w Kościele u schyłku I wieku po Chrystusie. Wspomnieć należy jeszcze ostatnią księgę Biblii ‒ Apokalipsę. Tradycyjnie jest ona przypisywana Janowi Apostołowi, jakkolwiek wydaje się, że autor określający siebie imieniem Jana (Ap 1, jest raczej kimś z kręgu uczniów Apostoła. Punktem do ustalenia czasu powstania Apokalipsy są listy do siedmiu Kościołów w Azji Mniejszej w rozdziale drugim i trzecim. Prześladowania, jakich doznają Kościoły, przypadają na lata panowania cesarza Domicjana, zaś samo powstanie Apokalipsy miało miejsce ok. 95 roku po Wojciech Pikor - 14-10-2009 źródło: Data utworzenia: 22/05/2013 @ 23:05 Ostatnie zmiany: 23/07/2013 @ 18:48 Kategoria : Biblistyka Strona czytana 9158 razy Wersja do druku
dodaj do schowka Do koszyka 26,00 złNajniższa cena z 30 dni:22,75 zł+14%. Pismo Święte ST i NT małe beż. Pismo święte to ustalony zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu, które napisane pod natchnieniem Ducha świętego zawierają objawioną przez Boga prawdę o zbawieniu. Po latach, na prośbę Episkopatu Polski, ks.
Pochodzenie nazwy Nazwa Nowy Testament jest wyrazem kontynuacji Starego Testamentu. „Testament” oznacza coś, co ma zawierać przesłanie dla kolejny pokoleń, zatem słowo to wyraża cel powstania Pisma Świętego. Autorstwo Nie ma jednego autora Nowego Testamentu. Konkretnie można określić autorstwo Ewangelii, uznanych za natchnione. Ich twórcami są: Mateusz, Marek, Łukasz i Jan. Znani są także autorzy Listów Apostolskich, którymi są, Paweł, Piotr i Jakub. Natomiast za autora „Apokalipsy” zwykło się uznawać św. Jana, którego to objawienie dotyczyło. Okoliczności powstania Nowy Testament powstał prawdopodobnie ok 51 – 96 r. Miał on być rodzajem dialogu pomiędzy Bogiem a człowiekiem oraz wyrazem dobrej nowiny. Nowy Testament miał także na celu zrelacjonować dzieje z życia Jezusa. Języki i tłumaczenia Nowy Testament został napisany w języku greckim, z fragmentami aramejskimi. Najstarszy przekład Biblii na język łaciński pochodzi z IV w. Zwany jest on Wulgatą i przetłumaczony został przez św. Hieronima. Natomiast na języki narodowe zaczęto przekładać Biblię w okresie średniowiecza. Najstarsze ślady tłumaczenia Nowego Testamentu na język polski pochodzą z XV w. Obecnie najbardziej znanym tłumaczeniem całego Pisma Świętego jest „Biblia Tysiąclecia”. Zakres tematyczny Nowy Testament składa się z 27 ksiąg i zawiera relację wydarzeń z życia Jezusa. Opisują je cztery Ewangelie zawierające nauki Jezusa oraz opis konkretnych wydarzeń z Jego życia; Dzieje Apostolskie charakteryzujące kulturę chrześcijańską oraz działalność apostołów; Listy powszechne i św. Pawła oraz „Apokalipsa” św. Jana, będąca wizją końca świata. Uznana została ona za księgę prorocką. Rozwiń więcej
Pierwszy List Piotra [ 1 P] – jedna z ksiąg biblijnych – tzw. Listów Katolickich – spisany przez apostoła Piotra. Zredagowany pomiędzy wiosną 63 a latem 64 roku po Chrystusie, a więc pod koniec życia Piotra. Chrześcijanie z Azji Mniejszej ( Pont, Galacja, Kapadocja, Bitynia) byli prześladowani przez pogan i wysłali zapytanie do
Odpowiedzi ♥Żєℓєк♥ odpowiedział(a) o 20:16 Ew. wg św. Mateusza Ew. wg św. Marka Ew. wg św. Łukasza Ew. wg św. Jana Dzieje Apostolskie List do Rzymian 1 List do Koryntian 2 List do Koryntian List do Galatów List do Efezjan List do Filipian List do Kolosan 1 List do Tesaloniczan 2 List do Tesaloniczan 1 List do Tymoteusza 2 List do Tymoteusza List do Tytusa List do Filemona List do Hebrajczyków List św. Jakuba 1 List św. Piotra 2 List św. Piotra 1 List św. Jana 2 List św. Jana 3 List św. Jana List św. Judy Apokalipsa św. Jana Nowy Testament składa się z:czterech Ewangelii zawierających narracje o życiu, nauczaniu i czynach Jezusa Chrystusa,Dziejów Apostolskich opisujących powstanie i rozwój wczesnego chrześcijaństwa oraz działalność apostołów, przede wszystkim Piotra i Pawła,czternastu listów przypisywanych tradycyjnie apostołowi Pawłowi, zaadresowanych do pierwszych wspólnot chrześcijan (UWAGA: obecnie Listu do Hebrajczyków nie traktuje się jako pisma autorstwa św. Pawła),siedmiu tzw. listów powszechnych orazjednej księgi prorockiej, zwanej Apokalipsą lub Objawieniem św. Jana. blocked odpowiedział(a) o 20:22 Uważasz, że ktoś się myli? lub
Podobne krzyżówki. Stary Testament + Nowy Testament. prorok, bohater jednej z ksiąg Starego Testamentu. równina w Palestynie ze Starego Testamentu. Stary i Nowy Testament. jeden z proroków Starego Testamentu. prorokini ze Starego Testamentu. hermeneutyczna metoda interpr. Nowego Testamentu.
Ludzie znają jej fragmenty z liturgii lub z przekazu kulturowego, ale nie z własnego doświadczenia. Nie chcą jej poznać? Tak bardzo się jej boją? Wśród biblijnych ksiąg są takie, które omijamy szerokim łukiem. Może nie wszyscy, ale część z nas na pewno. Wiele razy podczas rekolekcji, warsztatów biblijnych rozmawiałam z ich uczestnikami, próbując dociec, dlaczego tak jest. Najczęstszą odpowiedzią było niezrozumienie, na drugim miejscu lokował się strach przed tym, co czytamy ("Bóg jest tam taki straszny i okrutny, nie ma tam nic z nadziei i radości"). Kiedy pytałam o konkretne fragmenty lub księgi, które omijamy, najczęściej pojawiała się Apokalipsa. Moja ukochana księga z Nowego Testamentu! Tu w większości odpowiedzi strach szedł w parze z niezrozumieniem. "Ja w ogóle nie wiem, o czym to jest!", a zarazem: "Te wszystkie plagi, klęski, bestie są takie przerażające!". Co ciekawe, większość tych, którzy nie przepadali za Apokalipsą, nigdy jej całej nie przeczytała. Ludzie znali jej fragmenty z liturgii, z przekazu kulturowego, nie z własnego doświadczenia. Nie chcieli jej poznać? Tak bardzo się jej bali? Trudno powiedzieć. Warto jednak zapytać, czy aby nie jest to trochę spowodowane słabą katechezą biblijną albo zamianą przepowiadania Słowa Bożego na rozważanie doraźnych problemów społecznych w miejscu i czasie, które powinny być poświęcone wyjaśnianiu czytań mszalnych. Próbuję odnaleźć w głowie jakąś homilię o Apokalipsie. Z trudnością przypominam sobie jedną: sprzed wielu lat, z rorat u dominikanów w Krakowie. Czyżby Apokalipsa pojawiała się tak rzadko w czytaniach mszalnych? Nie, tu nie chodzi o częstotliwość, tu chodzi o to, że nierzadko sami komentujący jej nie rozumieją i traktują trochę z przymrużeniem oka. Jeżeli i ty odczuwasz pewne obawy przed sięgnięciem po ostatnią z ksiąg Nowego Testamentu, może właśnie teraz nadszedł czas "odczarowania" tego tajemniczego tekstu? Nie zrobię tego za ciebie. Ty sam musisz zacząć czytać, prosić autora owych trudnych słów, by cię prowadził przez labirynt symboli. Ja mogę ci tylko pokazać, co mnie fascynuje, urzeka w Objawieniu św. Jana. Tym razem chcę to pokazać od strony modlitwy. Tak! Księga Apokalipsy także może być przewodnikiem po naszej modlitwie, może wskazywać kierunek. Kiedy dobrze wczytamy się w tę trudną księgę, zauważymy, że wcale nie musi być straszna. Wystarczy tylko właściwa perspektywa odczytywania tekstu. Jeśli czytamy ją jako chrześcijanie, to nie może nas przerażać. Ona powstała właśnie po to, by podnieść nas na duchu, dodać nadziei, byśmy radośnie patrzyli w przyszłość. Tak, ja naprawdę mówię o tej Apokalipsie! Ci, którzy należą do Chrystusa, w ogóle nie mają się czego obawiać. Ich historia skończy się dobrze. To nawet mało powiedziane, ona skończy się bardzo dobrze. Apokalipsa według św. Jana to historia tego, że ci, którzy należą do Jezusa, wygrają. Do nich należy zwycięstwo, bo ich Pan zwyciężył. Bóg troszczy się o ich losy i walczy dla nich. Dlaczego więc zwracamy uwagę na zło? Ono jest zawsze bardziej krzykliwe i swoim wrzaskiem zagłusza dobro, ale to wcale nie oznacza, że zwycięża. Kiedy przeraża nas zło Apokalipsy, powinniśmy sobie natychmiast przypomnieć o tym, że Bóg jest od niego większy. Czyli naprawdę ogromny. On jest straszny dla tych, którzy przeciw Niemu powstają. W starciu z Nim zło nie ma szans. Ta wielkość Boga może nas czasem przerażać, onieśmielać, a jednak On zaprasza nas do bliskości. Ostatnia z ksiąg Nowego Testamentu objawia nam Boga wielkiego, potężnego, lecz zarazem stęsknionego za bliskością z człowiekiem. Myślę, że wielokrotnie spotkaliśmy się z ideą wiecznej szczęśliwości, w której będziemy oddawać chwałę Panu. Może mamy zakodowany gdzieś w głowie obrazek: ogromny tłum stojący na rozległym placu, w środku na tronie zasiada Jezus. Tłum ubrany w białe szaty, śpiewa na cześć Zbawiciela. Podejrzewam, że niejednemu z nas przemknęło wtedy przez głowę: "ale nuda" albo "to tak ma wyglądać szczęście wieczne?". Trochę się boimy, że to będzie przypominać długą mszę odpustową, na której proboszcz postanowił powiedzieć trzy kazania, a chór parafialny wyciągnął jakieś stare, nikomu nieznane pieśni i wykonuje dwadzieścia zwrotek, powtarzając refren po dwa razy. Sama myśl o staniu w tłumie nas przeraża - nie ma jak zmienić pozycji, nie ma jak oddychać. Koszmar. Jeżeli naprawdę tak nam się kojarzy modlitwa, to rzeczywiście mamy problem. Powinniśmy wtedy wrócić jeszcze raz do początku i zapytać samych siebie: Po co się modlę? Czym dla mnie jest modlitwa? A teraz wyobraźmy sobie to, co najbardziej lubimy robić. To, co sprawia nam naprawdę ogromną radość. Taka jest właśnie modlitwa przed tronem Baranka w Apokalipsie, ona wypływa z naszego życia, z naszego ciała, z naszej duszy. Niesie wszystko to, co kochamy, czym się rozkoszujemy, co sprawia nam przyjemność. Ale to nie nasz wysiłek, nasze starania sprawiają, że to jest możliwe. Tu znowu w nas oddycha Bóg. Jego oddech oczyszcza nasze pragnienia, nasze przeżywanie radości i miłości. Jesteśmy blisko, bardzo blisko. Tam, pod tronem Boga, nie ma miejsca na dławienie się oddechem, na zadyszkę. Jest tak, jak ma być. Kiedy modlimy się tu, na ziemi, możemy doświadczyć przedsmaku tego, co będzie w niebie. Modlitwa, która ogarnie mnie całego. Moje ciało, moją duszę, to, kim jestem, to, co kocham, co sprawia mi radość i przyjemność - tylko że o wiele mocniejsze, o wiele bardziej świadome, pełne pokoju, wolne i zupełnie czyste. Teraz, gdy się modlę, Bóg oddycha we mnie i mam przedsmak zjednoczenia z Nim. Tam nie będzie barier, ograniczeń, które tu, na ziemi, sobie stwarzam. *** Dziś na modlitwie porozmawiaj z Bogiem o swojej wizji szczęścia wiecznego. Pozwól, by On też miał coś do powiedzenia. Zastanów się, co sprawia ci radość, kiedy czujesz się całkowi¬cie wolny, szczęśliwy, przepełniony pokojem. Poproś, by przez te doświadczenia Pan przygotowywał cię na wieczność w swojej bliskości. Tekst pochodzi z książki Marii Miduch "Oddech Boga".
Przypowieść o talentach (Mt 25, 14-30) – streszczenie, interpretacja. Z królestwem niebieskim jest jak z człowiekiem, który wybierając się w daleką podróż przekazał swój majątek służbie. Jednemu dał pięć talentów, drugiemu dwa, a trzeciemu jeden. Służący, którzy otrzymali pięć i dwa talenty, puścili je w obieg i
Lipiec 20, 2014 Podział ksiąg Starego i Nowego Testamentu Księgi Starego Testamentu Księgi Nowego Testamentu PRAWO (PIĘCIOKSIĄG) Księga Rodzaju Księga Wyjścia Księga Kapłańska Księga Liczb Księga Powtórzonego Prawa KSIĘGI HISTORYCZNE Ewangelia według św. Mateusza Ewangelia według św. Marka Ewangelia według św. Łukasza Ewangelia według św. Jana Dzieje Apostolskie KSIĘGI HISTORYCZNE Księga Jozuego Księga Sędziów Księga Rut 1 Księga Samuela 2 Księga Samuela 1 Księga Królewska 2 Księga Królewska 1 Księga Kronik 2 Księga Kronik Księga Ezdrasza Księga Nehemiasza Księga Tobiasza Księga Judyty Księga Estery 1 Księga Machabejska 2 Księga Machabejska KSIĘGI DYDAKTYCZNE List św. Pawła Ap. do Rzymian 1 List św. Pawła Ap. do Koryntian 2 List św. Pawła Ao. do Koryntian List św. Pawła Ap. do Galatów List św. Pawła Ap. do Efezjan List św. Pawła Ap. o Filipian List św. Pawła Ap. do Kolosan 1 List św. Pawła Ap. do Tesaloniczan 2 List św. Pawła Ap. do Tesaloniczan 1 List św. Pawła Ap. do Tymoteusza 2 List św. Pawła Ap. do Tymoteusza List św. Pawła Ap. do do Tytusa List św. Pawła Ap. do Filemona List do Hebrajczyków List św. Jakuba Apostoła 1 List św. Piotra Apostoła 2 List św. Piotra Apostoła 3 List św. Piotra Apostoła 1 List św. Jana Apostoła 2 List św. Jana Apostoła 3 List św. Jana Apostoła KSIĘGI MĄDROŚCIOWE Księga Hioba Księga Psalmów Księga Przysłów Księga Koheleta (Eklezjastes) Księga Pieśni nad Pieśniami Księga Mądrości Mądrość Syracha (Eklezjastyk) Lamentacje KSIĘGA PROROCKA Apokalipsa św. Jana KSIĘGI HISTORYCZNE – 21 KSIĘGI DYDAKTYCZNE – 21 KSIĘGI DYDAKTYCZNE – 9 KSIĘGI HISTORYCZNE – 5 KSIĘGI PROROCKIE – 16 KSIĘGA PROROCKA – 1 KSIĘGI PROROCKIE Księga Izajasza Księga Jeremiasza Lamentacje (?) Księga Barucha Księga Ezechiela Księga Daniela Księga Ozeasza Księga Joela Księga Amosa Księga Abdiasza Księga Jonasza Księga Micheasza Księga Nahuma Księga Habakuka Księga Sofoniasza Księga Aggeusza Księga Zachariasza Księga Malachiasza
V02EXKr. 322 115 95 70 38 325 344 321 291
jedna z ksiąg nowego testamentu
